Światowa Organizacja Zdrowia za początek starości przyjmuje 60 rok życia. Większość Polaków za osobę starszą uznaje człowieka o trzy lata starszego, bo mającego 63 lata. Jak jest naprawdę? Od jakiego wieku organizm zaczyna się starzeć i co o tym świadczy?
Starzenie się jest naturalnym procesem każdego organizmu. Wraz z wiekiem komórki wielu narządów ulegają uszkodzeniom, zmniejsza się ich zdolność do regeneracji. Każda ma zaprogramowaną określoną długość życia. Gdyby żadne czynniki nie zakłócały tego procesu człowiek dożywałby około 120 lat, tyle bowiem czasu wydolny może być ludzki organizm.
Tak się jednak nie dzieje. Znacznie wcześniej doświadczamy uszczerbku wielu ważnych funkcji. Według definicji WHO, od 60 do 75 roku życia wchodzimy w pierwszy etap starości – tzw. starości wczesnej, na lata 75 – 90 przypada późna starość, a powyżej 90 roku życia mamy do czynienia z długowiecznością. Ale wiek metrykalny to nie wszystko. By uznać kogoś za człowieka starego muszą go dotyczyć podstawowe cechy starości: znaczny spadek zdolności adaptacyjnych w wymiarze biologicznym i psychospołecznym, postępujące ograniczenie samodzielności życiowej oraz stopniowe nasilenie się zależności od otoczenia.
Wszystko zaczyna się już po 30.
Choć pierwsze objawy starzenia dają się zauważyć w dopiero w średnim wieku, proces starzenia się organizmu zaczyna się o wiele wcześniej, już po 20. roku życia. Pierwszy starzeje się mózg i skóra. W drugiej dekadzie życia zaczyna się zmniejszać liczba komórek nerwowych, a na skórze przed 30. pojawiają się pierwsze zmarszczki.
Po trzydziestym roku życia tracą siłę i jędrność mięśnie, w tym także te odpowiedzialne za jędrność kobiecego biustu (ubywa odpowiedzialnej za elastyczność tkanki gruczołowej), a także ujawnia się starzenie włosów (pierwsze siwe włosy). U kobiet około 35. roku życia zaczyna spadać płodność.
U mężczyzn przed 40. rokiem życia w spermie jest mniej plemników i są coraz gorszej jakości. Coraz bardziej kruche, czyli mniej gęste są też kości. Regeneracja złamań trwa znacznie dłużej niż w młodości. Około 35. Roku życia spada też w nerkach liczba filtrujących nefronów, które usuwają toksyny z układu krwionośnego.
40. latek na półmetku
Po 40. roku życia starzenie organizmu coraz bardziej się nasila i staje się widoczne. Rozpoczęte procesy utraty sprawności poszczególnych funkcji postępują. Skóra traci jędrność, przybywa zmarszczek. Starzeją się też serce i płuca. Naczynia krwionośne są mniej elastyczne, często na ich ścinkach odłożony jest już tłuszcz blokujący swobodny przepływ krwi (miażdżyca). Serce pompuje krew mniej energicznie, pogarsza się wydolność całego organizmu.
Starzeją się zęby. Zmniejszona produkcja śliny sprzyja rozwojowi próchnicy i szkodliwych bakterii, dziąsła zaczynają odsłaniać korzenie zębów.
Po 40. roku życia zaczyna pogarszać się wzrok. W miarę jak się starzejemy, rozpoczyna się też proces mętnienia soczewki, oko gorzej dostosowuje się do patrzenia na różne odległości. U mężczyzn pojawić mogą się problemy z przerostem prostaty, która wraz z wiekiem ulega powiększeniu utrudniając oddawanie moczu.
Pół wieku na karku
Proces starzenia się postępuje i jest coraz bardziej dostrzegalny na skórze, w pracy układu krwionośnego, nerwowego. Po 50. roku życia wzrasta ryzyko chorób układu pokarmowego. Starzeją się jelita, zwłaszcza grube. Florze bakteryjnej coraz trudniej zachować równowagę, spowolniony jest przepływ soków trawiennych. Rośnie ryzyko zachorowania na nowotwory jelita grubego, piersi, prostaty.
Kobiety przechodzą menopauzę, a u mężczyzn nasilają się objawy przerostu prostaty. Odczuwać zaczynamy pogorszenie słuchu, starzeć zaczyna się głos.
Wczesna starość po 60.- tce
Po 60. roku życia ściany serca stają się grubsze, bije ono wolniej, organizm jest gorzej ukrwiony. Jest nam zimno w stopy i ręce. Starzeje się cewka moczowa i pęcherz moczowy. Ich mięśnie nie są już tak elastyczne. Częściej mamy problemy z oddawaniem moczu.
Dotkliwej zauważyć się daje starzenie mózgu. Trudniej przyswajamy wiedzę, zapamiętujemy, mamy problemy z koncentracją, zapominamy. Z powodu zmniejszania się liczby kubków smakowych tracimy smak, pogarsza się też węch.
Z biegiem lat coraz mniej sprawne stają się niemal wszystkie komórki organizmu, najdłużej wigor i witalność zachowuje wątroba, która zaczyna się starzeć dopiero koło 70 roku życia.
Warto wiedzieć: uwarunkowania genetyczne jedynie w 20 proc. decydują o szybkości starzenia się organizmu. 80 proc. zależy od nas samych, a zwłaszcza prowadzonego stylu życia i kontrolowania stanu swojego zdrowia. Ruch, troska o właściwą wagę ciała, spożywanie warzyw i owoców, unikanie używek to najlepsza recepta na długowieczność.
