Zmiana klasyfikacji wymazów cytologicznych sprawiła, że wiele kobiet po otrzymaniu wyników badań nie wie, czy są one prawidłowe czy też świadczą o groźnych zmianach wymagających szybkiego leczenia.
Obowiązujący do niedawna system oceny badania cytologicznego w pięciostopniowej skali Papanicolau uważany był za prosty i zrozumiały dla pacjentek. Obecnie obowiązuje mało znany kobietom system Bethesda. Dlatego część lekarzy wciąż przedstawia wyniki badania w starej klasyfikacji oraz w nowej. Co one oznaczają?
Skala Papanicolau klasyfikuje wynik badania cytologicznego do jednej z 5 grup
- I określa rozmaz, który zawiera tylko komórki warstw powierzchownych nabłonka pokrywającego błonę śluzową pochwy i tarczy części pochwowej.
- II oznacza, że w rozmazie obecne są także komórki głębszych warstw nabłonka, a także komórki wysięku zapalnego.
- III określa rozmaz, w którym występują komórki dysplastyczne (o nieprawidłowej budowie). Stopień III A oznacza, że dysplazja jest związana ze stanami zapalnymi.
- III B, że mogą to być stany przedrakowe.
- IV oznacza, że w rozmazie obecne są komórki rakowe przedinwazyjne.
- V określa obecność komórek charakterystycznych dla raka inwazyjnego szyjki macicy.
System Bethesda – nowy sposób oceny
Obecnie obowiązujący opis wyniku cytologicznego oparty o system Bethesda określa następujące parametry:
- czy rozmaz zawiera odpowiedni materiał do oceny,
- zawiera ogólne stwierdzenie czy obraz cytologiczny jest prawidłowy czy też nie. Ponadto dokładnie opisuje stwierdzone zmiany zgodnie z obowiązującą terminologią (określa rodzaj zakażenia, zmian reparacyjnych, obecność nieprawidłowych komórek nabłonkowych, komórek innych nowotworów oraz ocenę stanu hormonalnego pacjentki).
W systemie Bethesda za nieprawidłowe uznaje się następujące wyniki:
- LSIL – zmiany małego stopnia w komórkach nabłonka płaskiego
- HSIL – zmiany dużego stopnia w komórkach nabłonka płaskiego
- ASC – atypowe komórki nabłonkowe; grupa ta dzieli się na podgrupy:
- ASC US – atypowe komórki nabłonkowe o nieokreślonym znaczeniu,
- ASC H – atypowe komórki nabłonkowe, w przypadku których nie można wykluczyć obecności zmian dużego stopnia w komórkach nabłonka płaskiego,
- AGC – atypowe komórki gruczołowe.
Wyniki cytologiczne w systemie Bethesda pozwalają bezpośrednio wskazywać na obecność komórek raka płaskonabłonkowego lub gruczołowego.
Ważne: pamiętaj, każda kobieta powinna regularnie wykonywać badania cytologiczne. To najskuteczniejszy sposób ochrony przed rakiem szyjki macicy. Kobiety od 25 do 59 roku życia raz na trzy lata mogą skorzystać z programu bezpłatnych badań cytologicznych.
